میاندوآب
| میاندوآب | |
|---|---|
| کشور |
 ایران
|
| استان | آذربایجان غربی |
| شهرستان | میاندوآب |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | قوشاچای |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۲۳٬۰۸۱ نفر در سال ۱۳۹۰[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۳۱۴ متر از سطح دریا |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۲۸۹ میلی‌متر |
| اطلاعات شهری | |
| تأسیس شهرداری | ۱۳۳۹ |
| ره‌آورد | چغندر، قند وشکر، سیب، هلو |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۴۴–۴۵ |
| وبگاه | http://www.miandoab-ag.ir/ |
.jpg?uselang=fa)
.jpg){kind=link}
میاندوآب یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران است. این شهر در جنوب دریاچه ارومیه و میان دو رود زرینه‌رود وسیمینه‌رود واقع شده و در ۴۵ کیلومتر با بوکان قرار گرفته است. وجه تسمیه این شهر حاصل موقعیت این شهر بین دو رود زرینه‌رود و سیمینه‌رودهست.[۲] این شهر با مهمان‌نوازی مردم و آب و هوای معتدل و مطلوبش مشهور است. اهالی میاندوآب به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می‌کنند و سوغات این شهر قند است.[۳]
محتویات
[نهفتن]موقعیت جغرافیایی شهر و مردم[ویرایش]
این شهرستان که به شهر دوچرخه مشهور است در حد فاصل بین شهرهای ملکان، شاهین‌دژ، بوکان و مهاباد واقع شده‌است و در واقع پل ارتباطی برای استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی محسوب می‌گردد. مساحت شهرستان میاندوآب ۲۶۹۴ کیلومتر مربع است و در طول جغرافیایی ۴۶درجه و ۶ دقیقهٔ شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و در عرض ۳۶ درجه و ۵۸ دقیقهٔ شمالی از خط استوا در وسط جلگه‌های منتهی به دریاچه ارومیه با ارتفاع ۱۳۱۴ متر از سطح دریا قرار دارد. آب و هوای منطقه متغیر بوده، دارای تابستانهای نسبتاً گرم و زمستانهای مختصر سرد می‌باشد. میزان بارش متوسط در منطقه ۲۸۹میلی لیتر ثبت شده‌است.[نیازمند منبع]، در زمانی نه چندان دور جلگه میاندوآب یکی از جلگه‌های معروف کشت پنبه بودهاست و هم اکنون کشت چغندر قند رواج دارد.[نیازمند منبع] زبان گفتاری مردم این شهر ترکی آذربایجانی و چند روستای اطراف آن کرد زبان می‌باشند و مذهب عمده مردم آن تشیع می‌باشد.
پیشینه[ویرایش]
میاندوآب را سیاحان اروپایی که تا پیش از دوره پهلوی از این منطقه دیدن می‌کردند در کتاب‌های خود آورده‌اند.[۴][۵] در دوره قاجار آغامحمدخان قاجارکه شهر کرمان را به‌کل نابود ساخته و همگی مردم آن را کور کرده بود، یک هزار تن از جوانان تنومند شهر را به سرکردگی مرتضی‌قلی‌خان کرمانی به تهران فرستاد و پس از آن به میاندوآب و سراب و برخی نقاط دیگر آذربایجان تبعید کرد. این کرمانیان پس از چند نسل در جمعیت این شهرها حل شدند حتی در میاندوآب از دیرباز محله‌هایی به نام محله کرمانی‌ها، سیرجانی‌ها، زرند، راه‌بُر و لک‌ها وجود دارد.[۶][۷] در حال حاضر اقلیت بسیار اندکی از کلیمیان در میاندوآب هستند.[۸]
طایفه‌ای نیز تا یک نسل پیش در میاندوآب هنوز به فارسی با لهجه کرمانی صحبت می‌کردند و از تاریخ نیاکانشان آگاه بودند.[۹]
سرشناسان[ویرایش]
- دکتر فیروز صارمی:فوق تخصص گوارش و کبد، استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- بهروز ثروتیان، نویسنده، پژوهشگر ادبی، نظامی شناس و استاد دانشگاه
- منصور حمدالله زاده ، مدیر کل اسبق امورمالی وزارت آموزش و پرورش ، از مدیران وزارت اموراقتصادی و دارائی و نویسنده[۱۰]
- خسرو عبدالله‌زاده، مدیرکل پیشین تربیت بدنی (اداره کل ورزش و جوانان) استان آذربایجان غربی و مدیرعامل پیشین باشگاه تراکتورسازی تبریز.[۱۱]
- یعقوب آژند، تاریخ‌نگار و استاد تاریخ
- مهدی باکری، فرمانده لشکر عاشورا
- سیف الدین جاوید،مدیرکل اسبق بانک ملت استان آذربایجان غربی
- منصور جعفری ممقانی،خواننده لوس آنجلسی
کوه‌های شهرستان میاندوآب[ویرایش]
شهرستان میاندوآب، از نظر توپوگرافی، تپه ماهوری و جلگه‌ای است. بجز در شرق میاندوآب، که دامنه‌های سهند درآن واقع است؛ اکثراً تپه ماهوری و هرچه به طرف شهر میاندوآب نزدیک می‌شویم از ارتفاع آنان کم می‌شود. بلندترین ارتفاع کوه‌های مرز آذربایجان‌شرقی و غربی، در محل ربط با ارتفاع ۲۸۳۲ متر است و کوه‌های جان‌آقا، عثمان اولن، آیدشه و ارتفاعات نوروز لو (سد انحرافی نوروزلو در پای این کوه بر روی زرینه‌رود احداث شده) ۱۴۵۰ متر ارتفاع دارند. همچنین کوه قشلاق‌لو، با ارتفاع ۱۳۷۰ متر و ارتفاعات خطایی، در اطراف تالاب چنگیزگلی، با ارتفاع ۱۴۵۰ متر و کوه تلخاب یا قزل کوه، در حد فاصل مهاباد و میاندوآب با ارتفاع ۱۶۴۵ متر می‌باشد.[۱۲]
آثار باستانی[ویرایش]
این پل تاریخی در ۵ کیلومتری میاندوآب بر روی رودخانه سمینه رود بنا شده است. این اثر که قدمت آن به دوره قاجاریه می‌رسد در حال حاضر، در کنار جاده میاندوآب به مهاباد واقع شده است. طول این پل ۵۲ متر و تعداد دهانه‌های آن ۷ دهانه می‌باشد. مصالح بکار رفته در این بنا در قسمت پایه‌ها و سیل شکن‌ها، سنگ و در بقیه قسمتها آجر می‌باشد. این بنا به شماره ۲۰۶۸ در فهرست آثار ملی ثبت شده است[۱۳]
پل کوسه لر در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی میاندوآب در مسیر جاده میاندوآب به شهر چهار برج در روستای کوسه لر بر روی کانالی به نام «آجی گوبی» که از زرینه رود منشعب است، ساخته شده است. با توجه به نوع ساخت آن قدمت این پل به اواخر دوره قاجاریه برای ارتباط میان دو طرف کانال آب می‌رسد. پل کوسه لر دارای ۲ پایه است که با لاشه سنگ و ملات آهک بر روی پی‌های نه چندان محکم استوار گشته‌اند پایه‌ها ۶/۱ متر عرض و ۵/۴ متر طول و در جهت مخالف جریان آب دارای آب شکن‌های مثلثی می‌باشند که هم اکنون بقایای آنها باقی‌مانده است. طول آب شکن‌ها حدود ۱ متر و ارتفاع پایه‌ها و آب شکن‌ها از کف پل تا قسمت پایه طاقها ۵/۱ متر می‌باشد.
از دیگر آثار تاریخی و باستانی میاندوآب می‌توان به نقاط زیر اشاره کرد:
مسجد طاق، تپه باستانی روستای داش تپه، مجاری صخره‌ای معروف به چهل پله، امامزاده تاجن علی، قلعه هلاکو، آرامگاه ملا شهاب الدین، قلعه حسین‌آباد، قلعه خرابه، قزل قلعه (قزون ۷ و ۸ هـ. ق) دلیک داش (دوره تاریخی).
در أین شهرستان، علاوه بر موارد فوق تپه‌های تاریخی ذیل نیز قابل اشاره می‌باشد.